Moneta 10 zł 125-lecie działalności Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie

Moneta 10 zł 125-lecie działalności Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie

Moneta została wyemitowana, aby upamiętnić 125-lecie działalności Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie.

Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, otwarty 21 października 1893 r., jest jedną z najbardziej zasłużonych polskich scen dramatycznych. Początkowo, do 1909 r., nosił nazwę Teatr Miejski. Piękny, eklektyczny gmach zaprojektował Jan Zawiejski. Na fasadzie widnieje motto: „Kraków narodowej sztuce”. Widownię zdobi słynna kurtyna Henryka Siemiradzkiego, obok sceny mieści się zabytkowa garderoba Ludwika Solskiego. Teatr dysponuje kilkoma budynkami, w tym nowoczesnym Małopolskim Ogrodem Sztuki.

Na przełomie XIX i XX w. teatr pełnił funkcję sceny narodowej, zapoczątkował w Polsce nowoczesną inscenizację. W czasach świetnych dyrekcji Tadeusza Pawlikowskiego i jego następców debiutowało w nim pokolenie Młodej Polski, po raz pierwszy wystawiono arcydzieła romantyzmu: Kordiana, Dziady, Nie-Boską komedię. Najlepszy na ziemiach polskich aktorski zespół tworzyli m.in. Stanisława Wysocka, Wanda Siemaszkowa, Irena Solska, Ludwik Solski, Kazimierz Kamiński, gościnnie występowała Helena Modrzejewska. O europejskiej randze tej sceny zdecydowały inscenizacje dzieł Stanisława Wyspiańskiego. Mimo że teatr nosi imię romantycznego poety, jego duchowym patronem pozostaje właśnie Wyspiański. Artysta był ściśle związany z tą sceną od debiutu dramaturgicznego w 1898 r. do śmierci w 1907 r. W tym czasie ten genialny dramaturg, poeta, malarz, wizjoner i reformator polskiego teatru sprawował opiekę artystyczną nad prapremierami swoich dzieł: Warszawianki (1898), Lelewela (1899), Wesela (1901), Wyzwolenia, Bolesława Śmiałego, Protesilasa i Laodamii (1903); w 1901 r. jako pierwszy inscenizował Dziady Mickiewicza. Po śmierci Wyspiańskiego teatr oddał hołd swojemu najwybitniejszemu artyście, organizując w 1907 r. przegląd przedstawień jego utworów. Odbyły się też prapremiery jego sześciu dramatów, w tym Nocy listopadowej (1908), Akropolis (1916) i Powrotu Odysa (1917).

Na rewersie umieszczono fragment wizerunku fasady Teatru im. Juliusza Słowackiego, zbudowanego według projektu Jana Zawiejskiego.

Na awersie, po prawej stronie, widoczne są postaci z kurtyny Henryka Siemiradzkiego: Natchnienie kojarzące Piękno z Prawdą. Z lewej strony znajduje się autoportret Stanisława Wyspiańskiego, którego twórczość zdecydowała o całej historii Teatru im. Juliusza Słowackiego.

Zobacz również wszystkie wyemitowane w 2018 roku monety o nominale 10 zł.
Zobacz wszystkie monety wyemitowane w 2018 roku.

Źródło: Broszura NBP